Skvamocelularni karcinom
Skvamocelularni karcinom (sinonimi:
epithelioma spinocellulare,
carcinoma spinocellulare, carcinoma planocellulare), je maligni tumor kože koji se može javiti i na sluzokoži. Ima tendenciju da daje metastaze. Njegova učestalost je manja od učestalosti bazocelularnog karcinoma. Javlja se pretežno kod osoba svetle puti, starijih od 50 godina, češće kod muškaraca.
Zašto nastaje skvamocelularni karcinom kože?
Skvamocellarni karcinom kože može nastati na bazi prekancerozne lezije (solarne keratoze, leukoplakije), na starom ožiljku ili ivici venske ulceracije, ali i “de novo” (na prethodno neizmenjenoj koži).
Smatra se da skvamocelularni karcinom kože nastaje kao rezultat kumulativnog dejstva različitih kancerogenih noksi koje dovode do oštećenja DNK molekula kože. Od mogućih faktora ističu se: ultravioletni zraci (naročito UVB), infracrveni zraci, X zraci, katrani, mineralna ulja, pušenje (za karcinom usana i jezika).
Kako se manifestuje skvamocelularni karcinom kože?
Predilekciona mesta za skvamocelularni karcinom su fotoeksponirane regije (delovi kože izloženi suncu): lice, donja usna, ušne školjke, dorsum šake, podlaktice, ali se ovaj tumor može javiti i na jeziku, anusu, genitalijama.
Skvamocelularni karcinom se manifestuje u vidu čvora čvrste konzistencije koji brzo raste. U sredini čvora formira se ulceracija (rana) sa okolnom izdignutom ivicom. Može da metastazira u unutrašnje organe limfogenim i hematogenim putem.
Faktori rizika za nastanak skvamocelularnog carcinoma:
- Hronično izlaganje Suncu i solarijumu;
- Terapija radijacijom (u lečenju psorijaze, ili drugih kožnih oboljenja);
- Svetla koža;
- Istorija bolesti u porodici (postojanje karcinoma kod srodnika);
- Imunosupresivni lekovi (ljudi koji koriste imunosupresivne lekove, posebno nakon transplantacije organa, mogu biti skloni razvijanju tumora).
Kako se dijagnostikuje skvamocelularni karcinom?
Dijagnoza skvamocelularnog karinoma se postavlja na osnovu anamneze, kliničke slike, dermoskopskog pregleda i histopatološkog nalaza.
Dopunske analize u vidu rendgenskog snimanja, skenerai i nuklearne magnetne resonance su neophodne, ukoliko se sumnja na postojanje udaljenih metastaza.
Kako se leči skvamocelularni karcinom?
U lečenje skvamocelularnog karcinoma primenjuje se hirurška ekscizija,
Mohs mikrografska metoda, radioterapija, hemoterapija (ako postoje metastaze).
